HỒI KÝ NGƯỜI LÍNH

Đây là hồi ký của cô Phuong Le. Xin cảm ơn Cô và tất cả những Người chiến sĩ , Đồng Bào đã chiến đấu , hi sinh cho Tổ Quốc thống nhất. 
-Một số tiêu đề đươc tập lại trong hồi ký này.

 Phương Lê:   Xem VTV1 tường thuật lại con đường huyền thoại "Đường 20 Quyết Thắng" mà mình không thể cầm được nước mắt. Bao nhiêu cảm xúc tràn về....

NHẬP NGŨ VÀ CHIẾN ĐẤU

     Tháng 12 năm 1970, như bao nhiêu thanh niên cùng trang lứa, mình đã từng 3 lần cắt máu viết thư xin được đi bộ đội. và cuối cùng nguyện vọng của mình cũng được toại nguyện. Mình ra đi với ba lô trên vai và một trái tim nóng bỏng vì tình yêu tổ quốc, yêu đất nước, với một lý tưởng "Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước". Mình cùng với hàng nghìn chiến sỹ nữ được tập trung học điều lệnh 2 tháng ngay trên mảnh đất quê mình, sau đó được lệnh hành quân ngay vào chiến trường...Với sức trẻ 17 bẻ gãy sừng trâu...mình được cử làm tiểu đội trưởng và hành quân bộ dọc theo đường giao liên vào Thượng Lào để mở đường 20 Quyết thắng...

  Mình còn nhớ như in ngày đầu tiên đặt chân vào rừng già Thượng Lào...Lúc đó "Công trường Hai Bà Trưng được thành lập" với hàng ngàn chiến sỹ nữ là lính công binh...Tôi được bổ sung vào một trung đội, mà duy nhất chỉ có một đồng chí trung đội trưởng là nam giới....còn lại là chiến sỹ nữ...Các đồng đội của mình đến từ các tỉnh Nghệ An, Hà Tỉnh, Thanh Hóa...và họ quá trong sáng ngây thơi...chưa có ai được biết đến hương vị của Tình Yêu là gì.

Chặt cây, đánh bộc phá, đào hầm, làm lán...các chiến sỹ gái đã tự làm như nam giới...

Ngày đầu tiên khi đặt chân đến mảnh đất này chúng tôi đã làm xong lán và theo đề nghị của đồng chí trung đội trưởng cứ 2 người sẽ ngủ chung một màn để tránh thú rừng....và buổi tối lần lượt trực chiến...Tối hôm thứ nhất tôi trực chiến vào lúc nữa đêm thì nghe tiếng khóc dưới giao thông hào...tôi đi đến và thấy đống chí Ba người Nghệ An đang sụt sùi, tôi hỏi: Tại sao đồng chí khóc? Đáp: Tôi không ngủ được? Tại sao? Đồng chí trung đội trưởng....tôi cố hỏi tiếp: Làm sao? "Bởi vì tiểu đội của tôi có 13 người và Trung đội trưởng nữa là 14, thế là tôi và Trung đội trưởng ngủ một màn.... đồng chí ấy không để yên cho tôi ngủ, lúc đầu thì còn gác chân....sau đó đè cả người lên người tôi..."sụt sùi khóc Ba kể lể...Lúc đó tôi cũng như bao chiến sỹ nữ khác chẳng biết gì về "giới tính" tình yêu, tình dục...cho nên tôi tức lắm, lập tức vác ngay khẩu súng AK đến lán của Ba đề nghị đống chí Trung đội trưởng ra ngay để "xử lý"....may mà còn có người can....Sáng hôm sau sự việc được báo cáo lên đại đội, lên tểu đoàn...và đống chí nam trung đội trưởng bị cách chức...hạ quân hàm....điều đi nơi khác....Cho đến bây giờ tôi vẫn còn cảm thấy tại sao lúc đó lũ con gái chúng tôi thơ ngây đến mức độ ngây ngô như vậy....

Mình còn nhớ như in ngày đầu tiên đặt chân vào rừng già Thượng Lào...Lúc đó "Công trường Hai Bà Trưng được thành lập" với hàng ngàn chiến sỹ nữ là lính công binh...Tôi được bổ sung vào một trung đội, mà duy nhất chỉ có một đồng chí trung đội trưởng là nam giới....còn lại là chiến sỹ nữ...Các đồng đội của mình đến từ các tỉnh Nghệ An, Hà Tỉnh, Thanh Hóa...và họ quá trong sáng ngây thơi...chưa có ai được biết đến hương vị của Tình Yêu là gì. 

 Chặt cây, đánh bộc phá, đào hầm, làm lán...các chiến sỹ gái đã tự làm như nam giới...

Ngày đầu tiên khi đặt chân đến mảnh đất này chúng tôi đã làm xong lán và theo đề nghị của đồng chí trung đội trưởng cứ 2 người sẽ ngủ chung một màn để tránh thú rừng....và buổi tối lần lượt trực chiến...Tối hôm thứ nhất tôi trực chiến vào lúc nữa đêm thì nghe tiếng khóc dưới giao thông hào...tôi đi đến và thấy đống chí Ba người Nghệ An đang sụt sùi, tôi hỏi: Tại sao đồng chí khóc? Đáp: Tôi không ngủ được? Tại sao? Đồng chí trung đội trưởng....tôi cố hỏi tiếp: Làm sao? "Bởi vì tiểu đội của tôi có 13 người và Trung đội trưởng nữa là 14, thế là tôi và Trung đội trưởng ngủ một màn.... đồng chí ấy không để yên cho tôi ngủ, lúc đầu thì còn gác chân....sau đó đè cả người lên người tôi..."sụt sùi khóc Ba kể lể...Lúc đó tôi cũng như bao chiến sỹ nữ khác chẳng biết gì về "giới tính" tình yêu, tình dục...cho nên tôi tức lắm, lập tức vác ngay khẩu súng AK đến lán của Ba đề nghị đống chí Trung đội trưởng ra ngay để "xử lý"....may mà còn có người can....Sáng hôm sau sự việc được báo cáo lên đại đội, lên tểu đoàn...và đống chí nam trung đội trưởng bị cách chức...hạ quân hàm....điều đi nơi khác....Cho đến bây giờ tôi vẫn còn cảm thấy tại sao lúc đó lũ con gái chúng tôi thơ ngây đến mức độ ngây ngô như vậy....

LÀM LÍNH THÔNG TIN 

Tôi được điều về đại đội 17 thông tin để huấn luyện, chúng tôi đóng quan tại Quảng Trạch Quảng Bình. Tôi được đề bạt làm tiểu đội trưởng của một tiểu đội. Hàng ngày chúng tôi học về thông tin hữu tuyến, thời gian học là 3 tháng. Tôi vẫn còn nhớ như in những đêm Báo động hành quân…những đêm trực đêm…Với cánh lính chúng tôi sợ nhất là báo động hành quân, phải bật đậy thật nhanh, và xuất phát thật đúng giờ, nếu không sẽ bị kiểm điểm phê bình…vì thế chúng tôi có sáng kiến là khi đi ngủ mang theo cả dày, mủ cối để ngay trên đầu, balo thì để ngay bên cạnh, khi nghe tiếng còi báo động là bật dậy ngay như cái lò xo…Với chức “tiểu đội trưởng” tôi cần phải nhanh nhất để còn đôn đốc các đống chí khác…Thế là đêm này qua đêm khác cả tiểu đội ngũ trong tình trạng “giày theo người, ba lô sẵn sàng…và thậm chí còn đội luôn cả mủ… Tiểu đội tôi luôn được tuyên dương là nhanh nhất, đỗi ngũ đẹp nhất, giường, chăn màn gấp đẹp nhất….Đúng là được lới khen ho hen chẳng còn….tôi đã mất ăn mất ngủ….để đôn đốc các đồng chí trong tiểu đội. Những hôm tập hành quân trong tiểu tôi cũng có một vài đống chí vừa đi vừa khóc….không chịu được gian khổ mà.

Thế rồi, trong đơn vị bỗng xuất hiện cái bệnh lạ…một số chị em bị ốm…cái bệnh quái đản….chị em vừa khóc vừa cười, cứ nhìn thấy đống chí bộ đội nam là mắt như ngây dại…sau này được thông báo là bị bệnh ếch-tờ -ri gì đó….cái bệnh này lúc đó không điều trị được mà thường phải dùng roi…cái cành phi lao đấy….nếu đánh đau thì sẽ im ngay….nhưng sau đó lại tiếp tục….Nghĩ cũng thật tội…Mấy đồng chí ấy thần kinh yếu không chịu được gian khổ, thiếu thốn…chết chóc nên mới bị như vậy. Chẳng bù cho tôi cả 3 năm đi lính chẳng ốm đau ngày nào….công việc cứ làm phăm phăm, làm hết việc của mình thì làm cho đồng chí khác, ví như cái việc đi lấy củi, tăng gia…tôi thường vượt chỉ tiêu của đơn vị đặt ra….Cả đơn vị chẳng ai có thể lấy một ngày được 10 bó củi, nhưng tôi lại lấy được đến 15 bó là chuyện thường….rồi tăng gia trồng rau, nuôi lợn, nuôi gà….

Sau 3 tháng chúng tôi được điều về bổ sung cho các đơn vị chiến đấu…tôi và 4 đống chí khác được bổ sung cho Binh trạm 41, lúc đó đóng tại cây số 39 đường 9 Nam Lào….

ĐỜI MÌNH LÀ MỘT KHÚC  QUÂN HÀNH 

Cuộc hành quân thứ nhất: từ Quảng Bình vào Thượng Lào để mở đường 20 Quyết Thắng

Chúng tôi được lệnh hành quân dọc theo đường mòn giao liên, lúc đó chúng tôi gọi là đèo 1001, tôi không nhớ chính xác, nhưng đó là con đường giao liên bằng đường đất, đi xuyên qua núi từ Quảng Bình sang Lào…Con đường này lúc đó rất khó đi, đường đất trơn tuột….dốc thẳng đứng, đi qua nhiều lau sậy, vào những ngày mưa thì từng đoàn vắt đuổi theo….nghe rào rào….rồi những chú vắt cứ thế “tùy tiện” chui vào bất cứ đâu….mà chúng có thể chui được mà “không hề xin phép” các cô chú bộ đội….may mắn là khác với đĩa, những chú vắt sau khi hút no máu thì tự lăn ra mà không “đóng đô” lại đâu đó trên cơ thể như loài đỉa… Trong đoàn hành quân cũng có đống chí sợ vắt cũng khóc, sợ thú rừng cũng khóc, mang vác nặng cũng khóc…nhưng là khóc thì chẳng có ích lợi gì vì có ai nghe đâu, mọi người đều mãi miết đi…đi, may ra chỉ có gió, mưa, và những chú vắt rừng nghe được….Nói thế thôi, trong các cuộc hành quân tôi là người thường đi trước, nhưng lại thường xuyên đứng đợi hoặc lộn lại đằng sau để xem các đồng chí có người nào tụt lại để còn giúp đỡ…có đồng chí nặng quá không mang theo được đã vứt lại cả những bao tượng gạo, những tăng màn, quần áo, thế là tôi phải nhặt hết, mang theo trên đôi vai của mình có lúc đến hơn 50kg…Nếu không mang đi dọc đường lấy gì mà ăn, đống chí mình lấy gì mà ngủ…

Có lệnh được nghỉ giải lao….cả đoàn quân dừng lại người thì nhanh nhẹn đi kiếm nước tranh thủ bắc ngay tăng gô lên để nấu cơm, một số đồng chí mệt quá nằm ngay ra vệ đường ngủ một giấc…tôi tranh thủ đào vội cái bếp Hoàng Cầm để cho anh em cùng nấu cơm, và đi vào nhặt nhanh nắm củi để nấu vội tăng gô cơm….Khổ nhất là khi đi qua Binh Trạm 14, chẳng có lấy một giọt nước nào: “Nước khe cạn bướm bay lèn đá” …thế là cả đoàn quân chia nhau múc những tăng gô nước ở khe đá cạn đầy ắp những con nòng nọc…đến khi nấu xong cơm thì nòng nọc cũng nằm lẫn gạo như là thức độn thêm vậy….ấy thế mà lính ta cứ chén hết sạch ăng gô cơm ngon lành….Có lẻ nhờ có thêm “chất nòng nọc” nên sau khi ăn chúng tôi đi nhanh hơn. Tuy nhiên trong hàng quân cũng có sự cố xẩy ra, một số đồng chí kêu mất bao tượng gạo, đồng chí khác kêu mất súng, có cả đống chí mất cả tăng vòng….lại có tiếng khóc thút thít của ai đó giữa hàng quân. Hóa ra khi trời nhập nhoạng tối, lính ta tranh thủ ngủ thế là cánh dân công hỏa tuyến đi qua họ “mượn” mất lúc nào không biết…trong đêm tối âm u của núi rừng… tiếng khóc…tiếng khóc cứ nghẹn lại như bị ai đó chặn lại ở cổ họng chỉ nghe những tiếng nghèn nghẹn…như tiếng chú cóc nghiến răng lúc trời chuẩn bị mưa…

Đoàn quân lại đi….Và rồi B52 rải thảm….Cánh lính ta đều là con em đi từ khu 4 cho nên chuyện bom đạn là lẽ thường tình, có đi chiến trường hay ở nhà thì cũng vẫn bom đạn nó réo rắt cả ngày, chẳng mấy ai để ý, bom cứ thả và đoàn quân cứ đi…nhưng lần này thì không thể bình thường được nữa….bom ném đúng giữa đoàn quân…tôi đang đi phía trước thì bỗng nhiên có tiếng hét “nằm xuống”… bom B52 đấy….tôi chưa kịp định thần thì cả đám lửa khồng lồ đã bùng lên, tiếng máy bay B52 rít qua đầu người…Đã là B52 rải thảm thì khi nghe tiếng bom nổ mời nghe được tiếng máy bay rít qua đầu….và có đến hơn chục đồng chí …chiến sỹ gái.. đã vĩnh viễn ra đi, hơn chục đồng chí chiến sỹ gái khác bị thương….

Thật chẳng biết nói thế nào….mấy bạn lớp 10B Phan Đình Phùng đều là dân thị xã….chẳng biết nghe ai bảo mà khi thấy máy bay ném bom thì chạy đến nấp sau những phi xăng dầu….và thế là bị bỏng nặng….đến bay giờ vẫn còn một đồng chí bị cháy gần hết mặt sống tại thành phố Hà Tỉnh- đống chí Toàn…

Cuộc hành quân được chuyển sang đi bằng ô tô tải…chúng tôi nằm chung với những bao gạo đầy ắp trên xe, cả nam và nữ nằm chung một xe…chúng tôi lấy bao gạo làm “vĩ tuyến 17” nhưng đến khi ngủ quên, xe sóc mạnh thì lúc thức dậy thấy mình đang ôm một “Bao gạo” có hẳn cả quần áo và cả râu…Thật kinh hoàng…Tạm nghỉ điểm lại quân số: thiếu mất một đồng chí nữ….hóa ra đồng chí này nằm trên gạo nên khi xe chạy xóc quá bị rơi xuống đường lúc nào không biết…Thôi thì để đơn vị khác cứu giúp….đoàn quân cứ thế mà đi

Cuộc hành quân thứ 2: 5 chiến sỹ gái hành quân sang Nam lào sau khóa huấn luyện hữu tuyến Chuyến đi này chỉ có 5 người và cán bộ giao liên dẫn đường….

Tôi còn nhớ như in trong nhóm chúng tôi có Tôi, Hương, Thuần, Mão và Hán. Hương, Mão và Hán là người Nghệ An- Nam Đàn, còn Thuần ở Nghi Đan, Nghi Xuân Hà Tĩnh. Sau này tôi được về làm việc cùng với Thuần ở Cơ quan Tham mưu vận chuyển của Binh trạm 41

Hương xinh, nhỏ nhẹ nhẹ nhưng sức khỏe yếu. Đồng chí ấy luôn đi sau, vừa đi vừa khóc….tôi luôn là con lừa mang hộ hành lý cho Hương, nhưng rồi sau này Hương phải nằm lại dọc trạm giao liên vì sốt rét không thể đi được nữa….

Lại nói chúng tôi hành quân dọc các trạm giao liên…đó là thời điểm chiến tranh ác liệt nhất, bởi mới có “Mậu Thân năm 68” quân mình bị tổn thất ghê gớm, với cái thế cài răng lược, nhiều nơi quân mình bị chặt hết mọi con đường chi viện….và cảnh tượng đó cũng xẩy ra với các trạm giao liên…Chúng tôi đi mỗi ngày qua được một trạm giao liên, càng lên cao càng chậm….mệt, đói, khát và những cảnh tưởng gặp dọc trạm giao liên đã làm cho chúng tôi vô cùng đau đớn….nhưng cũng nung nấu thêm ý chí quyết tâm hành quân để đến đơn vị chiến đấu….Những cái vòng tăng ở các trạm giao liên vẫn còn đó, lác đác những thi thể đồng đội nằm trên võng, tay vẫn còn nắm chặt những lá thư, những tấm hình của mẹ, của vợ của con nhỏ và ra đi thanh thản….các anh ra đi không phải vì bom đạn mà vì đói, sốt rét, bệnh tật….Đâu đấy vương vãi những lá thư với những dòng chữ đã nhòe do mưa gió…Chúng tôi tận mắt chứng kiến bao nhiêu đồng đội hy sinh như vậy dọc theo đường giao liên….Nhưng chẳng có ai có thời gian để dừng lại chôn cất các anh…chúng tôi mãi miết đi…đi mãi để mong đến đơn vị chiến đấu…để trả thù cho đồng chí của mình…

Ba tháng trời hành quân, đói khát và bom đạn, thám báo….rình rập chúng tôi, cái chết luôn luôn kề cận…Thế nhưng với sức trẻ và ý chí “Vì miền nam ruột thịt” đã thôi thúc chúng tôi nuốt nước mắt vào trong, đẩy căm thù giặc Mỹ xâm lược lên đến đỉnh đầu…Trong mỗi chúng tôi chỉ có một quyết tâm là phải vượt qua được chặng đường gian khổ để sớm đến đơn vị tham gia chiến đầu…

Tôi đã gặp bao nhiêu thanh niên xung phong, dân quân hỏa tuyến,  có cả phụ nữ, nam giới đồng bào Vân kiều, Pako…đi tải đạn, tải gạo…họ mang vác trên đôi vai của mình một trọng lượng hơn cả cơ thể họ đi hết ngày nọ đến ngày kia để tiếp thêm gạo vũ khí cho tiền tuyến…Thật cảm phục….Vẳng vẳng bên tai tôi bài hát: :Đi chiến trường gùi trên vai nặng trĩu…” là như thế đó. Gặp nhau chưa kịp chào câu “đồng chí” đã vội vượt lên rồi…tiếng thở dốc, tiếng bước chân nặng nề là vậy nhưng chẳng có ai lùi lại phía sau…tất cả đều cố gắng đi thật nhanh về phía trước….càng đi vào trong chúng tôi càng gặp những cán bộ y tế cung với những chiếc võng và trên đó là những người thương binh nằm bất động…đi theo hướng ngược lại….điều đấy cho thấy chiến trường ngày một gần hơn…

Dọc đường….đi qua những bãi lau…những dàn vắt…chạy nhanh theo đoàn quân….và sau đó khi đã ăn no máu mấy chú vắt lại tự lăn ra khỏi cơ thể…những người lính…chẳng còn ai buồn nhớ đến là đã bị bao nhiêu con vắt cắn…và nó đã từ đâu chui ra khi đã no nê máu…

Sau ba tháng tôi và 3 đống chí còn lại được phân công về Trung đoàn bộ trung đoàn 541 mà lúc bấy giờ gọi là Binh Trạm 41. Tôi được phân công về làm anh nuôi của trung đoàn bộ. Một nhiệm vụ mới bắt đầu

- LÀM ANH NUÔI- TRĂNG ĐÃ LÊN RỒI KHƠI BẾP HỒNG LÊN NHÉ ..!

Thời gian đầu được điều về làm anh nuôi tôi hơi buồn vì chỉ mình tôi và Mão. Chiếc bếp Hoàng Cấm nằm cheo leo trên dọc theo sườn núi….Mùa mưa….củi không bén lửa…đỏ hoe cả mắt, có những hôm vừa nấu cơm vừa đi kiếm củi…Lần đầu tiên tôi biết thế nào là chia cơm cho đồng đội…Thức ăn hàng ngày là rau rừng, lá sắn, thỉnh thoảng có thêm bữa măng rừng luộc…Còn cơm ư….có đến 2/3 là độn với sắn khô xay nhỏ, hoặc  bột mì trộn lẫn với bao nhiêu là mọt…Tôi luôn cố gắng đi thật xa để may ra hái được nhiều ra hơn….hôm nào may mắn còn bắn thêm được con sóc, con thỏ…

Nhìn cánh lính ăn uống ngon lành mà mình cảm thấy rất vui và càng cố gắng hơn…Kể cũng buồn cười….có mấy anh cứ đến nhận đồng hương….để mong được “ưu tiên” thêm mấy miếng cháy…có anh lại còn tỏ ra ân cần với mình nữa chứ…toàn nó những lời…có cánh…Mà mình lúc đó ngố lắm có biết tán tỉnh gì đâu…anh nào mà nói nhiều thì có khi lại còn ăn

thêm mấy cái que cời bếp chứ bộ…

Thời gian làm ăn nuôi cũng có những kỷ niệm vui….khi lính ta lẻn sang doanh trại của thanh niên xung phong ăn trộm “áo cooc sê” màu đỏ của chị em thanh niên xung phong….để đem đến cái chợ trong bản người Lào Thưng đổi lấy mấy con gà….khi về ăn vừa mỉa mai sao gà hôm nay già thế….người ngoài không biết cứ thắc mắc là gà ngon thế sao lại bảo già….Mấy hôm sau các o thanh niên xung phong đến tận lán trại đơn vị mình bắt đền cánh lính trẻ….mấy chàng còn chỉ vào bụng…ý nói nó đã vào hết dạ dày rồi…

Có một kỹ niệm mình không bao giờ quên, đó là mấy đống chí cùng đi với mình ra chợ….thấy con lợn của đồng bào ngon quá nhưng không có tiền mua nên đã…nói với mấy anh chàng người Lào rằng….có thể đổi cái bộ đội này…ý nói là mình để ấy con lợn…Đồng bào lào Thượng vốn tính thật thà….đã đồng ý trao cho mấy chàng con  lợn…và chạy đến năm tay mình kéo đi…mình sợ quá…vội chạy một mạch về đơn vị....Mấy hôm sau….các chàng trai lào Thượng kéo đến đòi vợ….mình phải trốn biệt dưới hầm và bị trung đội trưởng mắng cho một trận…Oan thật…có phải tội của mình đâu…tại mấy chàng lính công binh đó thôi…

Một lần khác, mình đi ra vườn rau tăng gia….để hái rau và bón phân cho rau…thì bất ngờ máy bay Mỹ bay vè vè trên ngọn cây, đây là một loại máy bay Bà già, chuyên dùng loa để chiêu hồi…chúng ném cả những nắm truyền đơn xuống bãi rau mà tôi đang nấp….rà xuống sát vườn rau….chắc chắn là mình đã bị lộ….chiếc trực thăng bay đến thả ngay dây thang xuống….và mấy tên lính ôm sung định nhảy dù…mình chẳng còn cách nào khác….đành vác sung chỉa thẳng vào máy bay nổ súng….và sau đó chạy thục mạng về đơn vị….Mình thông báo tình hình….đơn vị được lệnh hành quân gấp….sau 30 phút doanh trại chúng tôi vừa ở đã tan tành dưới những trận B52…oanh tạc…Một trận nhớ đời…mình bị thủ trưởng phê bình cho một trận…nhớ đời… 

Hồi ký tạm dừng ở đây, Mong tác giả khỏe mạnh để viết tiếp .