Bạn
lý giải gì về hiện tượng những đoàn người dài hàng kilomet bình tĩnh
xếp hàng dưới cái nắng chói chang, cái oi bức của thời tiết Hà Nội để
chờ đến lượt mình được vào viếng tướng Giáp.
Đồng bào vào viếng Võ Đại Tướng Tại TP HCM
Và trong hàng người ấy
không chỉ là những cựu chiến binh, những các bộ hưu trí hay những người
đã sống đủ nhiều để biết về hai cuộc chiến đã qua, để biết về Hà Nội của
“một thời đạn bom, một thời hòa bình”. Không, trong những hàng người
đấy có những bạn trẻ ở cái tuổi hai mươi, những bạn 9X, 10X vốn thường
hay bị gắn với những tính từ như hời hợt, vô cảm, sống gấp, thực dụng…
Chỉ vài ngày trước đây thôi, tôi còn nghĩ là các bạn cũng chả quan tâm
đến sự thực là tướng Giáp đã phải nằm thường trú tại bệnh viện quân y
108 từ đầu năm 2009, và hơn 1500 ngày đấy thì thật sự cái sống còn khổ
hơn là cái chết và tôi cho rằng chẳng qua là các bạn trẻ bị tâm lý đám
đông chi phối và hành xử theo kiểu hội chứng bầy đàn. Nhưng đọc qua tâm
sự và chít chát FB với nhiều bạn trẻ, tôi biết là mình đã nhầm. Phần lớn
các bạn trẻ đều ý thức rõ hành động của mình đang làm. Và những người
dân khác cũng thế, họ biết điều mình đang làm là cần làm.
Vậy
đâu là nguyên nhân của hiện tượng trên. Rất đơn giản: chúng ta không chỉ
đưa tang một con người cụ thể là tướng Giáp mà là đưa tang cho một lý
tưởng của một thời hoa đỏ, cho những giá trị tốt đẹp có lẽ đã vĩnh viễn
trôi xa. Bây giờ thì hầu như ai trong chúng ta cũng biết cái giấc mơ về
một thế giới đại đồng, nơi con người có thể làm theo năng lực hưởng theo
nhu cầu là hoàn toàn không có thật, và phần lớn chính những người đang
lãnh đạo chúng ta làm cho giấc mơ đấy trở thành cơn ác mộng bẽ bàng khi
mà hàng ngày họ hô hào chúng ta phải làm theo tấm gương này, lăng kính
kia trong khi họ tham lam vơ vét tài sản công để trở thành những tư sản
đỏ, cho con cái đi học nước ngoài và xây dựng cơ sở ở đấy phòng khi hữu
sự thì “hô biến”. Chúng ta chua xót khi nhìn thấy rừng vàng biển bạc mà
cha ông đã phải đổ bao xương máu nay bị phá tan hoang, trong khi đất
nước ngày càng tụt hậu, khoảng cách giàu nghèo càng rộng ra và những giá
trị văn hóa ngày càng bị mai một, giở báo ra toàn tin cướp hiếp giết,
người ngay phải sợ kẻ gian, việc ăn cắp và tham nhũng trở thành chuyện
phổ biến…. Và rất nhiều người trong chúng ta, đặc biệt là các bác cựu
chiến binh, các cán bộ hưu trí cảm thấy mình đã bị phản bội. Họ tiếc cho
tuổi thanh xuân và những hy sinh của mình đã bỏ ra để giờ đây kết quả
là một xã hội như thế này.
Thế hệ 7X của tôi lớn lên khi đất
nước vẫn còn nhiều gian khó. Tôi được may mắn hơn chúng bạn là chưa bao
giờ bị đói do được sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng
nên có sổ gạo và được cha mẹ quan tâm chăm sóc. Nhưng thật sự thì thời
đó khoảng cách giữa cán bộ và nhân dân rất nhỏ. Tôi còn nhớ những ngày
xếp hàng đi mua thực phẩm cùng một em con một bác thứ trưởng, nhưng tiêu
chuẩn tem phiếu cũng không hơn gia đình tôi là mấy. Và hai nhà ở chung
khu tập thể Kim Liên, dùng chung một cái bếp nên nhà nào ăn gì thì nhà
kia cũng biết và mọi người vui vẻ sống với nhau trong cái nghèo thanh
bạch. Khi đấy đi đâu cũng có thể gửi chìa khóa cho nhà hàng xóm, và cho
đến bây giờ sau mấy chục năm, mỗi lần ra Hà Nội tôi đều đến thăm khu tập
thể ngày xưa như trở về nhà cũ. Và sau năm 1975 thì cả nước hân hoan
trong giấc mơ là chỉ hai mươi năm sau thì nước ta sẽ bằng và vượt nước
Nhật như lời ông Lê Duẩn khẳng định hùng hồn ở đại hội IV năm 1976.
Bây giờ thì hầu hết chúng ta đề rõ là mình đã bị lừa dối, bị lường gạt.
Và chúng ta cần thể hiện sự phản kháng. Nhưng chúng ta sợ. Phần lớn
chúng ta, trong đó có tôi, thật sự sợ hãi trước những gì mà những người
cộng sản đã làm, đang làm và dám làm. Giờ đây khi sự thật về cải cách
ruộng đất, về Mậu Thân 68, về Nhân Văn Giai Phẩm, về đánh tư sản, cải
tạo công thương nghiệp, về cách đối xử với người phía “bên thua cuộc”
được lộ ra thì cá nhân tôi cảm thấy sợ hãi, dù gia đình tôi thuộc về
“bên thắng cuộc” và chưa từng bị một tác động tiêu cực nào của những
biến cố lịch sử trên. Đối với những người đã từng bị thanh trừng thì có
lẽ nỗi sợ, và đi kèm theo đấy là sự căm thù, có lẽ cũng nhiều thêm. Do
nỗi sợ hãi kéo dài mấy chục năm đấy mà sự phản kháng của người dân chúng
ta trước cái xấu, cái bất công rất yếu ớt và dễ dàng bị bẻ gãy. Nhìn
vào Văn Giang thì thấy rõ người nông dân phản kháng bị họ xử lý gọn nhẹ
như thế nào, và những tiếng nổ ở Hải Phòng, ở Thái Bình chỉ là những
phản kháng bất chợt mang tính chất cá nhân khi bị đè nén đến đường cùng.
Và thông qua việc đi đám tang, thông qua việc người dân xếp
hàng lũ lượt, và thông qua những giọt nước mắt chân thành, người dân
đang phản kháng. Họ muốn những người đã, đang và được qui hoạch để lãnh
đạo đất nước này thấy lòng dân đối với họ, đối với nhà nước hiện nay là
thế nào. Sau cái chết của ông Hồ thì chưa có một vị lãnh đạo cấp nhà
nước nào qua đời được dân đưa tiễn chân thành như thế. Trường hợp của
chú Sáu Tường là ngoại lệ, dù chú đã từng giữ chức chủ tịch UBND thành
phố những người dân khóc than ông vì những hoạt động tích cực khi chú
chủ tịch hội bảo trợ người nghèo, vì trong mắt họ chú là một vị La Hán
chứ không phải một ông quan cách mạng. Đối với những vị đương nhiệm thì
càng thảm hại. Nếu bạn đi ra phố và nói chuyện với giai cấp cần lao, từ
bác lái xe ôm đến người thợ cắt tóc đến người bán hàng rong, hiếm khi
bạn cảm nhận được sự tôn trọng mà họ dành cho lãnh đạo, và rất nhiều
người gọi lãnh đạo quốc gia bằng những nick name như thằng Lú, thằng
Hói, thằng Khờ, thằng Ếch… Và tôi cảm nhận một mai các vị ấy qua đời
người dân sẽ thờ ơ, nếu như không muốn nói là mừng rỡ. Và nếu tinh tế,
những vị lãnh đạo cao tuổi sắp qua đời có lẽ sẽ cảm thấy má mình bỏng
rát như bị tát khi nhìn thái độ mà người dân dành cho người “đồng chí”
mà họ từng trù dập nhiều năm và đối chiếu với những gì sẽ xảy đến khi
mình nằm xuống.
Viết đến đây, tôi chợt nhớ đến nhạc sỹ Vũ
Thành An với câu ca “triệu người quen có mấy người thân, khi lìa trần có
mấy người đưa”. Vâng ngày hôm nay, cùng với hàng triệu người dân đất
Việt, tôi xin ngả mũ vĩnh biệt tướng Giáp, đồng thời vĩnh biệt luôn cho
giấc mơ tuổi trẻ của mình về một xã hội tự do, bình đẳng, bác ái thực
sự. Tôi hy vọng đến đời con hay thậm chí đời cháu tôi thì mọi việc sẽ
khác, chứ thế hệ chúng tôi cũng coi như đã bỏ đi rồi.
Một lần nữa, xin bái vọng Ông và cầu mong Ông được an lành nơi Đất Phật.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét